حکمرانی اینترنت

اکوسیستم اینترنت، اصطلاحی است که برای توصیف سازمانها و جوامعی که به عملکرد و تکامل اینترنت کمک می کنند؛ اطلاق می شود. این اکوسیستم بر اساس دیدگاه دو سازمان فعال در حوزه راهبری اینترنت یعنی ICANN و Internet Society ترسیم شده است.

۱​- اکوسیستم اینترنت

اکوسیستم اینترنت، اصطلاحی است که برای توصیف سازمانها و جوامعی که به عملکرد و تکامل اینترنت کمک می کنند؛ اطلاق می شود. این اکوسیستم بر اساس دیدگاه دو سازمان فعال در حوزه راهبری اینترنت یعنی ICANN و Internet Society ترسیم شده است. این شماهای کلی از اکوسیستم اینترنت با وجود تفاوت در نحوه شکل دهی، از لحاظ محتوا بر هم منطبق هستند. بر اساس نظر سازمان ICANN، این اکوسیستم به شکل زیر می باشد.

همان طور که در شکل دیده می شود؛ حکمرانی اینترنت بخشی از این اکوسیستم بوده و سازمان های متعدد و همچنین دولت ها و شرکت های مختلفی در حوزه حکمرانی اینترنت فعالیت می کنند. IGF یا انجمن حکمرانی (راهبری) اینترنت یکی از این سازمان ها است که در حوزه راهبری و حاکمیت در اینترنت فعالیت می کند.

بر اساس دیدگاه Internet Society این اکوسیستم به شکل زیر قابل ترسیم است:

از دیدگاه ICANN، اکوسیستم راهبری اینترنت به صورت شکل زیر ترسیم شده است:

۲- مدل حکمرانی اینترنت به صورت چندذینفعی1

مدل حکمرانی multistakeholder، که به آن اقدامات چندذینفعی2 نیز گفته می شود؛ یک ساختار راهبری است که هدفش کنار هم آوردن کلیه ذینفعان به منظور مشارکت در مباحثات، تصمیم گیری و پیاده سازی راهکارهایی برای مشکلات یا اهداف مشترک است. فرآیند اقدامات چندذینفعی، نیازمند مشارکت کلیه ذینفعان برای تصمیم گیری بر اساس تفاهم متقابل و فعالیت در محیطی باز، شفاف و مسؤلانه می باشد. ذینفعان به افراد، گروه، یا سازمان هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، منافعی در یک سازمان مشخص داشته باشند؛ گفته می شود. این سازمان می تواند یک کسب و کار، جامعه مدنی، دولت، مؤسسه تحقیقاتی یا سازمان غیردولتی باشد.

مکتب چندذینفعی3 ، چارچوب و ابزار مشارکت است نه تأیید قانونی. تأیید قانونی از سوی مردم و در بین مردم صورت می گیرد. فرآیندهای چندذینفعی می توانند و باید، با افزایش فرصت های مشارکت مؤثر کسانی که مستقیماً از تصمیمات تأثیر می گیرند؛ مخصوصاً آنهایی که در سطوح پایین قرار دارند و صدایشان شنیده نمی شود؛ موجبات افزایش و ارتقاء دموکراسی را فراهم آورند. این فرآیندها باید با اطمینان حاصل کردن از اینکه تصمیمات منعکس کننده و پاسخگوی نیازهای ذینفعان بوده، سطح دموکراسی را بالا ببرند. همچنین باید فرآیندهای دموکراتیک را انعطاف پذیر و پاسخگو نمایند تا امکان تطبیق با شرایط زمینه فعالیت، تکنولوژی ها و جامعه تأثیرگیرنده فراهم آید.

۱-۲- ظهور مدل چندذینفعی

مدل چندذینفعی در نشست جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) به عنوان مدل جهانی راهبری اینترنت شناخته شد. اسناد نشست WSIS سال 2005، چارچوبی از اصول برای مدل چندذینفعی ارائه داد. معنای فعالیت راهبری اینترنت نیز توسط گروه کاری راهبری اینترنت4 (WGIG) تعریف شده و بعدها در نشست تونس مورد استفاده قرار گرفت. این فعالیت به شکل زیر تعریف شده است:

"راهبری اینترنت، توسعه و استفاده دولت ها، بخش خصوصی و جامعه مدنی از اصول، هنجارها، قوانین، روندهای تصمیم گیری و برنامه های مشترک برای شکل دادن به نحوه تکامل و استفاده از اینترنت می باشد." نقش ها و مسؤلیت هر گروه از ذینفعان، بعدها در طرح تونس تعیین شدند. طبق این طرح، مدیریت اینترنت، شامل موضوعات سیاست عمومی و تکنیکی بوده و باید تمامی ذینفعان و سازمان های دولتی و بین المللی مرتبط در آن مشارکت کنند. به این منظور، مشخص شده است که:

• حق نظردهی در مورد موضوعات سیاست عمومی مربوط به اینترنت، از حقوق رسمی کشورهاست. آنها حقوق و مسؤولیت مباحث سیاست گذاری عمومی در مورد اینترنت را برعهده دارند.
• بخش خصوصی نقش مهمی در توسعه اینترنت، هم در حوزه تکنیکی و هم در حوزه اقتصادی دارد.
• جامعه مدنی، نقش مهمی در موضوعات اینترنت مخصوصاً در سطح جامعه ایفاء می کند.
• سازمانهای بین دولتی نقش تسهیل کننده در هماهنگی موضوعات سیاست گذاری عمومی مربوط به اینترنت را برعهده دارند.
• سازمانهای بین المللی نقش اساسی در توسعه استانداردهای تکنیکی و سیاستهای مرتبط با موضوعات اینترنت را برعهده دارند.

۲-۲- انواع مدل چندذینفعی

مدل چندذینفعی، مدلی است که به منظور راهبری اینترنت توسط نهادهایی نظیر ICANN و IETF استفاده می شود و پایه و اساس عملکرد موجودیتهای راهبری محلی نظیر شورای شهر نیویورک است. مدل چندذینفعی انواع مختلفی دارد. این مدل می تواند به صورت نمایندگی از سوی ذینفعان5 (نظیر مجله سازمان ملل متحد6 و ECWG 7) یا به صورت مدل چندذینفعی باز8 (نظیر IETF یا RIR 9) پیاده شود.

a- مدل نمایندگی از سوی ذینفعان

در مدل نمایندگی از سوی ذینفعان، تعدادی نماینده محدود، از سوی دسته های ذینفع مختلف مشارکت می کنند که کمک کنند تا دیدگاه گروه ذینفعی که نماینده آن هستند؛ به صورت منطقی در نشست ها دنبال شود. در این مدل، فرآیند انتخاب نمایندگان بسیار حیاتی است. مشکل بالقوه روابط نزدیک خارج از چارچوب، نه تنها بین نمایندگان دولت و کسانی که به دنبال لابی سیاسی هستند وجود دارد؛ بلکه این مشکل در همان فرآیند انتخاب نمایندگان نیز بروز می کند.

b- مدل چندذینفعی باز

در مدل چندذینفعی باز، فرآیند مشارکت برای همگان باز بوده و امکان مشارکت کامل آنها وجود دارد. فرض بر این است که این مشارکت کنندگان مستقل بوده و تا حد معقولی دیدگاه غالب را در مباحثات بیان خواهند کرد. در مدل چندذینفعی باز، ریسک تحت الشعاع قرار گرفتن یک دیدگاه توسط افراد نیرومندتر وجود ندارد.

۳-۲- خطر مدل چندذینفعی

در مدل چندذینفعی، این نگرانی وجود دارد که کسانی که لابی سیاسی می کنند؛ تبدیل به قانون گذاران اصلی شوند و حق رأی سایرین نادیده گرفته شود. در ساختار دموکراتیک زمانی که افرادی که لابی می کنند تبدیل به قانون گذاران جامعه می شوند؛ یک بحران جدی ایجاد می شود. به این شکل، این افراد نه تنها قانون را می نویسند؛ بلکه آن را تأیید کرده و اجرا نیز می کنند.

۳- مدل چندذینفعی در IGF

دیدگاه چندذینفعی از زمان شکل گیری IGF در سال 2006 وجود داشته است. این دیدگاه، یکی از مهم ترین دیدگاه های مطرح در نشست جامعه اطلاعاتی در تونس بود که مبنای شکل امروزی IGF را تشکیل می داد. این موضوع، در کنار تبدیل شدن به یک دیدگاه اصلی در راهبری اینترنت، همیشه موضوع مناقشات و مذاکرات راهبری اینترنت بوده است.

بررسی ها بر روی این دیدگاه، نتایج مختلفی را به دنبال داشته است. این نتایج، از نظر مثبت و پذیرش باز آن تا نظرات انتقادی در مورد عدم وجاهت قانونی ذینفعان غیردولتی برای شرکت در مذاکرات و ریسک استفاده ابزاری از این دیدگاه، توسط لابی کنندگان سیاسی یا بر اساس منافع کسب و کارها، متغیر بوده است.

در ادامه به بررسی انجمن IGF که براساس دیدگاه ICANN، از سازمان های فعال در زمینه بررسی مسائل راهبری اینترنت است؛ می پردازیم.

۱-۳​- انجمن حکمرانی اینترنت (IGF)

انجمن حکمرانی اینترنت (IGF) در سال 2006 شکل گرفت. گردهمایی های این انجمن به طور سالانه برگزار می شود. دهمین نشست سالیانه IGF در نوامبر 2015 در برزیل برگزار خواهد شد. این انجمن، بر اساس درخواست مندرج در بند 72 از برنامه اقدام اجلاس سران جامعه اطلاعاتی در تونس (2005) از دبیرکل سازمان ملل متحد برای اجرای فرآیندی باز با هدف ایجاد و پی ریزی یک انجمن جدید برای گفتگو و تبادل نظر ذینفعان در حوزه سیاست گذاری راهبری اینترنت ایجاد شد.

وظایف این اجلاس به قرار زیر می‌باشد:

• بحث در خصوص سیاست‌های عمومی مرتبط با عناصر اصلی حاکمیت اینترنت به منظور تداوم، امنیت، ثبات و گسترش اینترنت
• تسهیل مباحثه بین سازمان‌هایی که درگیر سیاست‌های عمومی بین‌المللی در خصوص اینترنت و مباحث مرتبط با آن هستند و همچنین مسائلی که هیچ سازمان خاصی وظیفه انجام آن را بر عهده ندارد.
• ارتباط با سازمان‌های دولتی و سایر مؤسسات در خصوص قلمرو اجرایی‌شان
• تسهیل مبادله اطلاعات و استفاده کامل از تخصص علمی، آکادمیک و فنی کشورها
• سفارش به تمامی کشورها برای ارائه راهکارها و ابزاری برای شتاب بخشیدن به قابلیت دسترسی و امکان استفاده از اینترنت در کشورهای در حال توسعه
• تقویـت بکارگیری فعالان در ساز و کار فعلی یا آینده حاکمیت اینترنت به ویژه فعالانی که در کشورهای در حال توسعه هستند.
• تشخیص مباحث جدید و جلب توجه سایر سازمان‌ها و حتی مردم و در صورت لزوم ارائه توصیه‌های لازم
• مشارکت در ایجاد ظرفیت برای حاکمیت اینترنت در کشورهای در حال توسعه
• ارزیابی و پیشبرد مستمر اصول WSIS 10 در فرآیند حاکمیـت اینترنت
• بحث در خصوص منابع حیاتی اینترنت در میان موضوعات مختلف
• کمک به یافتن راه حل‌هایی درباره مسائل ناشی از استفاده درست و نادرست از اینترنت
• انتشار فعالیت‌های انجام گرفته

۱-۱-۳ نشست های برگزار شده توسط IGF

نشست های IGF به صورت سالانه در کشورهای عضو این انجمن برگزار می شود. این نشست ها در جدول زیر دیده می شوند:

۲-۱-۳- اقدامات منطقه ای و ملی در حوزه IGF

در ادامه لیستی از اقدامات منطقه ای و ملی که در سال 2014 در حوزه IGF صورت گرفته است؛ دیده می شود:

همانطور که در جدول دیده می شود؛ در میان انجمن های راهبری اینترنت منطقه ای، انجمن راهبری اینترنت پارسی زبانان به چشم می خورد که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

۳-۱-۳​- انجمن راهبری اینترنت پارسی‌زبانان (Persian IGF)

تفکر اولیه‌ راه‌اندازی انجمن راهبری اینترنت پارسی‌زبانان (PersianIGF) به‌عنوان یکی از مجامع محلی و منطقه‌ای انجمن راهبری اینترنت با محوریت تمرکز بر جامعه پارسی‌زبانان، توسط تعدادی از علاقمندان و فعالان این حوزه در اواسط سال ۱۳۹۲ شمسی (جولای ۲۰۱۳ میلادی) شکل گرفت. مبنای این تصمیم احساس نیازی بود که به فعال‌تر شدن فارسی‌زبانان در نشست‌های مربوط به IGF و ICANN احساس می‌شد.

شکل‌گیری نشست‌های انجمن راهبری اینترنت، آن هم به‌صورت سالانه، به‌تدریج نیاز به راه‌اندازی مجامع محلی و منطقه‌ای Regional and Local IGFs)) را مطرح نمود و از همان ابتدا گروه‌ها و سازمان‌های مختلفی اقدام به راه‌اندازی مدل‌های کوچک‌تر انجمن راهبری اینترنت در سطح منطقه‌ای، کشوری و حتی محلی نمودند. هدف از تشکیل این مجامع محلی و منطقه‌ای انجمن راهبری اینترنت، تسهیل گفتمان میان ذینفعان در سطوح پایین‌تر، به‌منظور تهیه خوراک مورد نیاز برای نشست‌های اصلی انجمن راهبری اینترنت بوده و هست.

توجه به موارد فوق، به‌علاوه در نظر گرفتن این واقعیت که مباحث مربوط به راهبری اینترنت در مقطع زمانی کنونی وارد حساس‌ترین مرحله‌ خود شده است؛ به علاوه مشاهده فعالیت بسیار جدی کشورهای دیگر (برزیل، کشورهای عرب، کشورهای شرق آسیا و …) از یک سو و از سوی دیگر، تغییرات بزرگی که در وضعیت فعلی مدیریت اینترنت توسط مؤسسه‌ ICANN (به ‌عنوان سازمانی که در حال حاضر، مدیریت منابع اصلی اینترنت را برعهده دارد) با هدف توسعه‌ بسیار سریع اینترنت به‌نحوی‌که وضعیت کنونی را به‌نوعی تثبیت نموده و هر‌گونه تغییر در آن‌ را نیازمند هزینه‌های گزاف برای کشورها و دولت‌ها نماید و عملاً امکان تغییر را از همه سلب کند؛ باعث شکل‌گیری تفکر ایجاد اولین مجمع راهبری اینترنت برای فارسی‌زبانان با عنوان انجمن راهبری اینترنت پارسی‌زبانان گردید.

شکل‌گیری انجمن راهبری اینترنت پارسی‌زبانان پاسخی به نیاز نادیده گرفته‌شده‌ ذینفعان اینترنتی پارسی‌زبان برای دسترسی بهتر به منابع اطلاعاتی مربوط و متعاقب آن نقش‌آفرینی بیشتر در عرصه مباحثاتی است که در سطح جهانی در زمینه‌ آینده‌ حاکمیت اینترنت در جریان است و به مراحل حساس خود نزدیک می‌شود.

"انجمن راهبری اینترنت پارسی‌زبانان" به‌عنوان یک انجمن منطقه‌ای مورد حمایت سازمان، در راستای اهداف خود در "هفته فناوری اطلاعات و ارتباطات پارسی‌زبانان" نشست‌های خود را با مشارکت ذینفعان این حوزه (از جمله بخش خصوصی تجاری، دولت‌ها، جامعه مدنی و جامعه متخصصین) و اعضای عضو، به‌منظور بحث و تبادل نظر در خصوص مباحث راهبری اینترنت در میان جامعه فارسی زبانان و چگونگی مطرح نمودن بحث‌های فوق‌الذکر در جامعه جهانی برپا می‌نماید.

نخستین سمینار آشنایی با مجمع راهبری اینترنت پارسی زبانان و نحوه مشارکت در سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با مشارکت کمیسیون افتا و کمیسیون مشاوران سازمان برگزار شد. در این سمینار که با هدف معرفی اهمیت افزایش حضور ایران در مجمع راهبری اینترنت (IGF) برگزار شد؛ فعالان ICT با ضرورت و اهمیت حضور نماینده ایران در مجمع راهبری اینترنت آشنا شدند. مجمع راهبری اینترنت پارسی زبانان به عنوان یکی از انجمن‌های منطقه‌ای راهبری اینترنت جهان، در تلاش است تا با حمایت "سازمان نصر تهران"، زمینه را برای مشارکت ایرانیان در تصمیم‌گیری جهانی حوزه اینترنت فراهم کند.

این مجمع ، یک انجمن منطقه‌ای بحث و تبادل‌نظر درخصوص آینده حاکمیت اینترنت است و می کوشد تا علاوه بر گسترش نقش‌آفرینی کاربران ایرانی در تصمیم‌گیری کلان فضای مجازی، دسترسی ایرانیان را به منابع اطلاعاتی مربوط به راهبری اینترنت فراهم کند.

لازم به ذکر است که در حال حاضر، سایت این انجمن غیرفعال است.

۴-۱-۳- عملکرد گروه های ذینفعان در نشست های IGF

۱-۴-۱-۳- دوره زمانی 2012-2006

بر اساس بررسی ها و تحلیل های صورت گرفته بر متون منتشر شده از نشست های IGF بین سال های 2006 تا 2012، تعداد مشارکت کنندگان از نهادهای مختلف استخراج شدند.11 در شکل اول، تعداد مشارکت کنندگان هر حوزه مشهود است. شکل دوم، درصد نمایندگان هر گروه ذینفع از کل مشارکت کنندگان در نشست ها دیده می شود.

همان طور که در شکل دیده می شود؛ دولت ها اکثر مواقع، بیشترین تعداد مشارکت کننده را در نشست-های IGF داشته اند. پس از دولت ها، نمایندگان گروه های NGO، کسب و کار و فنی به ترتیب بیشترین تعداد مشارکت کننده را به خود اختصاص می دهند. همان طور که دیده می شود؛ تعداد مشارکت کنندگان در سال 2010 رشد بسیار تندی داشته است.

شکل زیر حجم مشارکت هر یک از گروه های ذینفع در نشست های IGF را نشان می دهد.

همان طور که در شکل دیده می شود؛ میزان مشارکت نمایندگان گروه فنی، کسب و کار، دولت و NGO ها در بالاترین سطح قرار دارند. جالب توجه است که با وجود اینکه تعداد مشارکت کنندگان گروه فنی نسبتاً پایین است؛ اما میزان مشارکت آنها از همه گروه ها بالاتر بوده و در واقع پرچم داران مذاکرات و نشست ها گروه های فنی و کسب و کار هستند. با این حال، در کنار رشد شدید در سال 2010، نزول شدید حجم مشارکت های همه گروه ها در سال 2012 مشهود است.

همان طور که در شکل بالا دیده می شود؛ سرانه مشارکت نمایندگان گروه فنی تقریباً بالا بوده است؛ اما پس از رشد سریع در سال 2010، سرانه مشارکت این گروه نیز همراه با کلیه گروه های ذینفعی نزول شدیدی تجربه کرده است. به طرز جالبی، نمایندگان بخش دولتی حجم مشارکت خود را در روند نشست های IGF تغییر نداده اند. این نمایندگان کمترین حجم مشارکت را در بحث ها داشته اند. یکی از دلایل این موضوع می تواند مربوط به بار قانونی باشد که صحبت این نمایندگان با خود به همراه دارد. لذا بسیاری از آنها ترجیح می دهند که بیشتر اعلامیه های رسمی صادر کنند.

۲-۴-۱-۳ دوره زمانی 2017-2013

هشتمین کنفرانس IGF سال 2013 در بالی اندونزی12 برگزارشد. تمرکز این نشست ایجاد پل های ارتباطی جهت ارتقا همکاری های چندذینفعی –بخش های مختلف با دیدگاههای متفاوت- باهدف توسعه و رشد پایدار است.
در این سال علاوه بر فروم ها و جلسات متعدد، 134 کارگاه آموزشی در قالب موضوعات زیر برگزار شد:

• دسترسی و تنوع13 ؛ اینترنت به عنوان موتور رشد و توسعه پایدار
• پل های ارتباطی14 : نقش دولت ها در همکاری های چند ذینفعی
• امنیت: هرزنامه، نفوذ15 و جرایم سایبری
• بازبودن16 : حقوق بشر، آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات بر روی اینترنت. این زیربخش برای اولین بار در پاسخ به نیاز مشارکت کنندگان دوره های قبلی، تشکیل شده است.

تبیین حوزه های سیاست گذاری، عملیاتی، خدمات و استانداردها در حوزه راهبری اینترنت یکی از دستاوردهای این همایش عنوان شده است.

• سیاستگذاری: اصول مشترک، هنجارها، قوانین، قواعد تصمیم گیری و برنامه هایی است که تکامل و استفاده از اینترنت را شکل می دهد.
• عملیاتی: کلیه ابعاد سخت افزاری، نرم افزاری و زیرساختی مورد نیاز اینترنت
• خدمات: دامنه گسترده ای از دسترسی آموزشی، مراجعه به وب، تجارت آنلاین، ارتباط الکترونیکی، شبکه های اجتماعی و ...
• استانداردها: توانمندساز همکاری میان سیستم ها بر روی اینترنت براساس تعریف پروتکل ها، فرمت پیام دهی، الگوها و زبان ها.

مطابق آمار ارائه شده حدود 2632 شرکت کننده از 11 کشور جهان در IGF 2013 حضور داشته اند که بیشترین میزان مشارکت مربوط به اروپای شرقی برابر 33 درصد است. اروپای غربی با حضور 3 درصدی کمترین میزان مشارکت را داراست.

جامعه مدنی با 46 درصد بیشترین میزان مشارکت را میان بخش ها و گروه های مختلف شرکت کننده در این سال داشته است. در این سال 1700 ارتباط راه دور از 83 کشور بصورت آنلاین در این همایش شرکت داشته اند.

اصول موارد توافق در بیانیه IGF اندونزی جهت اجرا توسط مشارکت کنندگان عبارتست از:

1- حقوق بشر، دموکراسی و حاکمیت قانون

2- حکمرانی چند ذینفعی اینترنت

3- پاسخگویی دولتها

4- حداکثرسازی توانمندی های کاربران اینترنت

5- ماهیت جهانی اینترنت

6- یکپارچگی اینترنت

7- مدیریت غیرمتمرکز

8- معماری باز

9- بی طرفی اینترنت

10- تنوع فرهنگی و زبانی

IGF2014 با حضور 2403 مشارکت کننده از 144 کشور مختلف و نمایندگان همه گروه های ذینفع و مناطق مختلف در استانبول برگزارشد. همچنین 1852 نفر نیز از طریق 60 هاب در سراسر جهان بصورت آنلاین مشارکت داشتند.

دهمین نشست سالانه فروم حکمرانی اینترنت IGF2015 در برزیل با مشارکت 112 کشور و 2137 نفر برگزار شد. موضوعات مورد بحث در این سال نسبت به سال 2013 از دامنه گسترده تری برخوردار است. برخی از موضوعات و محورهای جلسات و سخنرانی ها در این سال عبارتست از:

1- دسترسی و شکاف 17

2- منابع حیاتی اینترنت

3- امنیت سایبری

4- موضوعات نوظهور

5- جنسیت و جوانان

6- حقوق بشر آنلاین

7- همکاری های چندذینفعی

8- توسعه پایدار و اقتصاد اینترنتی

موضوعات فوق به صورت یکسان تا سال 2017 عناوین محورهای برگزاری کارگاه ها و سخنرانی های این نشست می باشد.

IGF 2016 شامل 8 جلسه اصلی، 96 کارگاه آموزشی، 31 فروم باز و 63 جلسه و مشارکت گروه های ذینفع با حضور بیش از 2000 شرکت کننده از 123 کشور و 2000 مشارکت کننده آنلاین با شعار «توانمندسازی رشد جامع و پایدار 18» در برزیل برگزار شده است.

«شکل دادن به آینده دیجیتالی19»، محور تمرکز دوازدهمین اجلاس سالانه حکمرانی اینترنت در ژنو می باشد. در این سال، فناوری های جدید و حاکمیت و مشارکت چند ذینفعی بیشترین سهم موضوعات ارائه شده را به خود اختصاص داده اند.

برخی از عناوین کارگاه های برگزارشده ذیل محورهای فوق در ادامه اشاره شده است.

• فناوری های جدید و موضوعات نوظهور: هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، کلان داده، زنجیره بلوکی، واقعیت مجازی، اخبار جعلی

- تعهدات اجتماعی و اخلاق در هوش مصنوعی

- هوش مصنوعی و فراگیری

- آینده شناسه های اینترنتی: عملکرد DNS در فضای مجازی هوشمند

- چالشهای سیاستی توسعه هوش مصنوعی

- سریع و آسان: راه حلهای هوش مصنوعی برای خدمات عمومی

- هوش مصنوعی: نقش حمایتی راه حل های هوشمند در فرایند تصمیم سازی

- ارز دیجیتالی و فناوری زنجیره بلوکی

- اینترنت اشیا و دسترس پذیری افراد ناتوان

- اخبارجعلی و راه حل های ممکن برای دسترسی به اطلاعات بویژه برای جوانان

- نیمه تاریک سیاستگذاری اینترنت: تاثیر سیاست ناقص بر سانسور، نظارت و توقف

- ماشین های باهوش، سیاست های هوشمند

- اینترنت اشیا برای شهر هوشمند: سبز و پایدار

- واقعیت مجازی، پلتفرم محاسباتی آینده برای توسعه: چالش ها و فرصت ها

- اخبارجعلی، مقرراتگذاری محتوا و بسترهای نرم افزاری20 وب

• محور حاکمیت و مشارکت چندذینفعی

- حکمرانی و سیاستگذاری داده

- شکل دهی محیط دیجیتالی سبز برای همه

- استراتژی سوئیس دیجیتالی

- چالش های نوظهور برای حفاظت داده در کشورهای آمریکای لاتین

- حکمرانی چندذینفعی سیستم نام دامنه

- بریکس سایبری: ایجاد اینترنت نسل بعدی، گام به گام

- تحول دیجیتالی بخش مخابرات لبنان

- محلی سازی داده و موانع جریان داده بین مرزی

- همکاری های منطقه ای برای پیشرفت حکمرانی الکترونیکی

- نسل آتی اینترنت

- حفظت از حقوق بشر آنلاین

• امنیت سایبری

- رویکردهای اروپا بر روی امنیت زیرساخت های حیاتی اطلاعاتی

- موضوعات حیاتی جهت بهبود پاسخگویی وقایع امنیت سایبری

- امنیت سایبر: متعادل سازی امنیت، بازبودن و حریم خصوصی

- اینترنت اشیا و امنیت سایبری

- چالش های حقوقی ابری

- همکاری های بین المللی میان مراکز CERT: دیپلماسی فنی برای امنیت سایبری؟

- امنیت سایبری 2.0- نفوذ مدل چند ذینفعی برای توسعه و استقرار سیاست های امنیت سایبری

- تروریسم: آزادی یا امنیت؟

- جرم و حوزه قضائی در فضای سایبری: راه حل ها

- سناریوهای آتی برای همکارهای جهانی در حوزه امنیت سایبری

- مشارکت چندذینفعی در خصوص امنیت سایبری

• اقتصاد دیجیتالی، کار و تجارت دیجیتالی و توسعه پایدار

- سیاست گذاری اینترنت چین برای شکل دهی دیجیتالی آینده

- تجارت الکترونیکی- خوب یا بد برای توسعه؟

- آیا Gig economy برای کشورهای درحال توسعه مناسب است؟

- «داده، نفت جدید»: شکل دهی به اقتصاد دیجیتالی منطقه MENA

- چگونه دستگاه ها، محتوا و مدل های کسب و کار نوآورانه آینده دیجیتالی را شکل می دهند؟

- حکمرانی نوآورانه در اقتصاد اشتراکی

- حکمرانی اینترنت در دوره اقتصاد دیجیتالی

مطابق نمودار زیر، بیشترین میزان مشارکت در نشست های IGF میان گروه های طی سال های 2013 تا 2017 مربوط به جامعه مدنی است که به استثنای سال 2014، روند صعودی دارد. حضور دولت ها طی این سال ها در جایگاه بعدی، روند کاهشی دارد. بخش خصوصی و جوامع فنی طی سه سال اخیر روند مشابهی دارند.

۴- NETmundial- نشست چندذینفعی جهانی در مورد راهبری اینترنت

NETmundial نشستی است که در آوریل سال 2014 با همکاری بین کمیته راهبری اینترنت برزیل و گروه /1Net برگزار شد21. /1Net انجمنی است که موجودیت های بین المللی ذینفعان مختلف درگیر در راهبری اینترنت را گردآوری می کند. این نشست، بر جزئیات اصول راهبری اینترنت و پیشنهاد نقشه راهی برای توسعه آتی این اکوسیستم متمرکز است. هدف این نشست، یکپارچه سازی پیشنهادات بر این دو موضوع می باشد. .NETmudial نماینده آغاز فرآیند ایجاد چنین سیاست هایی در سطح جهان است. حدود 850 مقام دولتی، دانشگاهی، کارشناسان فنی شامل خالق اینترنت، سر تیم برنرز لی در این کنفرانس شرکت کردند.

میزبانی این نشست بر عهده کمیته چندذینفعی سطح بالایی متشکل از وزرای 12 کشور دنیا، شامل آرژانتین، برزیل، فرانسه، غنا، آلمان، هند، اندونزی، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، تونس، ترکیه و آمریکا بود. این کمیته شامل نمایندگانی از ITU و دفتر روابط اقتصادی و اجتماعی سازمان22 ملل متحد و کمیسیون اروپا نیز بود.

بر اساس نتایج این نشست، اعلامیه غیررسمی، در حمایت از تصمیم گیری های انجام شده بر مبنای نظر جمعی صادر شد. این اعلامیه نشان از موافقتی داشت که وجود نظارت کلان بر اینترنت را مردود اعلام نمی کرد. بر اساس نتایج آخر، توافق بر این شد که سازمان ICANN تا پایان سپتامبر 2015 تحت کنترل بین المللی قرار گیرد.

بخش اقلیتی از دولت ها شامل روسیه، چین، ایران و هند از نتایج نهایی ناراضی بوده و خواستار مدیریت چندجانبه اینترنت به جای مدیریت چندذینفعی آن بودند. مدیریت چندجانبه به کشورها قدرت تصمیم گیری خواهد داد. یک ماه بعد هیأت مکانیزم های راهبری و هماهنگی جهانی اینترنت23 و انجمن اقتصادی جهانی24 در گزارش خود از اعلامیه NetMundial دفاع کردند.

معاونت فناوری مرکز ملی فضای مجازی

---

پی نوشت:

1- Multistakeholder Governance Model
2- Multistakeholder Initiative (MSI)
3- Multistakeholderism
4- Working Group on Internet Governance (WGIG)

5- Representative Multistakeholderism
6- United Nation's MAG
7- World Meteorological Organization
8- Open Multistakeholderism
9- Regional Internet Registry
10-World Summit on Information Society

11- نمودارهای نمایش داده شده در این بخش و بخش های بعد، مستخرج از پروژه Emerging Language of Internet Diplomacy می باشد. (http://www.diplomacy.edu/IGFLanguage)

12-Bali, Indonesia
13-Access and Diversity
14-Building Bridges
15-Hacking
16-Openness

17-Access & Diversity
18-Enabling Inclusive and Sustainable Growth
19-Shape Your Digital Future!
20-platformization
21-http://1net.org/
22-Department of Economic and Social Affairs (DESA)
23-Panel On Global Internet Cooperation and Governance Mechanisms
24-World Economic Forum (WEF)

کلمات کلیدی

حکمرانی اینترنت،اکوسیستم اینترنت، ICANN، Internet Society، IGF، چند ذینفعی، مرکز ملی فضای مجازی، شورای عالی فضای مجازی