
رسانه
های اجتماعی اشاره به مجموعه ای از خدمات کاربرمحور می کند که نوعی از آن
شبکه های اجتماعی است و انواع ارتباطات کاربر محور که بر اساس انواع محتوا
شامل متن، عکس و ویدئو بر بستر این رسانه ها شکل می گیرد.
رسانههای اجتماعی مجازی از گره هایی تشکیل شده است که توسط یک یا چند نوع
خاص از وابستگی به هم متصل اند. برای مثال: اقتصاد، فرهنگ و دین، سیاست،
دوستی ها، تجارت، علوم تخصصی و .... از انواع وابستگی های قابل تعریف هستند
ولی غالب شبکه های اجتماعی عمومی دوستمحور می باشند. در رسانههای
اجتماعی بر اساس انواع محتوا، دستهبندیهای مختلف رسانه و تنوع خدمات
ارائه میشود. در نوعی از این سرویس ها، اشتراک ویدئو و عکس، کاربران را به
هم ارتباط می دهند. در نوعی دیگر، در قالب فروم های تخصصی، کاربران در یک
حوزه خاص، دانش و آگاهی را به اشتراک می گذارند. به مجموعه این خدمات
اصطلاحاً رسانه های اجتماعی اطلاق می شود.
در مقابل رسانه های جمعی همچون شبکه های تلویزیونی که برای تولید و انتشار محتوا هزینه های هنگفتی متقبل می شدند، ارائه دهندگان رسانه های اجتماعی بابت تولید و نشر محتوا هزینه های ناچیزی پرداخت می کنند و در راستای انتشار محتوا و پیام مد نظر خود از ظرفیت اجتماعی خود یعنی کاربران استفاده می کنند.
امروزه رسانه های اجتماعی بخش عمده ای از کاربران اینترنت در کشورهای مختلف را به خود جذب نموده است و بدلیل وسعت فوق العاده زیاد کارکردها و سرویس ها در این حوزه، رشد روزافزونی برای زمان مصرفی در استفاده از این نوع سرویس ها پیش بینی می شود. امروزه رسانه های اجتماعی بستری برای اشاعه فکر و اندیشه و دیدگاه، بستری برای امور سرگرمی و تفننی مانند دوست یابی و همچنین آوردگاهی برای توسعه علم و دانش و تخصص شده اند. سایت های اینترنتی و تخصصی عمدتا لینک هایی به شبکه های اجتماعی دارند و مباحث تخصصی بصورت تعاملی را در این رسانه ها در اختیار مخاطبان قرار می دهند.
در مقابل رسانه های جمعی همچون شبکه های تلویزیونی که برای تولید و انتشار محتوا هزینه های هنگفتی متقبل می شدند، ارائه دهندگان رسانه های اجتماعی بابت تولید و نشر محتوا هزینه های ناچیزی پرداخت می کنند و در راستای انتشار محتوا و پیام مد نظر خود از ظرفیت اجتماعی خود یعنی کاربران استفاده می کنند.
امروزه رسانه های اجتماعی بخش عمده ای از کاربران اینترنت در کشورهای مختلف را به خود جذب نموده است و بدلیل وسعت فوق العاده زیاد کارکردها و سرویس ها در این حوزه، رشد روزافزونی برای زمان مصرفی در استفاده از این نوع سرویس ها پیش بینی می شود. امروزه رسانه های اجتماعی بستری برای اشاعه فکر و اندیشه و دیدگاه، بستری برای امور سرگرمی و تفننی مانند دوست یابی و همچنین آوردگاهی برای توسعه علم و دانش و تخصص شده اند. سایت های اینترنتی و تخصصی عمدتا لینک هایی به شبکه های اجتماعی دارند و مباحث تخصصی بصورت تعاملی را در این رسانه ها در اختیار مخاطبان قرار می دهند.
رسانه های اجتماعی با رویکردهای مختلفی دسته بندی شده اند که در گذر
زمان این دسته بندی ها تغییر پیدا کرده اند. از بین مدل ها و دسته بندی های
مختلف، دسته بندی زیر که برگرفته از مدل ارائه شده در LandScape2016 است،
در ادامه آمده است. بر اساس این مدل، قلمروی موضوعی رسانههای اجتماعی به
شرح ذیل است.
1. شبکه محور: متمرکز بر توسعه روابط و ارتباطات بین کاربران
2. اشتراک محور: متمرکز بر اشتراک گذاری محتوا از جمله محتوای چندرسانه ای
3. انتشار محور: متمرکز بر نشر و به اشتراک گذاری اطلاعات
4. گفتگو محور: متمرکز بر گفتگو در عین ارسال موارد محتوایی دیگر
5. پیامرسان محور: متمرکز بر ارسال پیامها با انواع قالبها
6. همکارمحور: متمرکز بر همکاریهای اجتماعی
فیس بوک، توییتر، وایبر، واتس اپ و برخی نمونه های دیگر همانطور که از
شکل ها مشخص است شامل کارکردهای هر6 دسته می شوند. این دستهبندی، شامل
رسانه های اجتماعی تحت وب یا همراه می شود.
دستهبندیهای دیگری در خصوص رسانههای اجتماعی وجود دارد و یکی از
مسایل مهم این است که دستهبندی شامل همه انواع رسانههای کاربر محور باشد.

از جمله انواع رسانههای اجتماعی، پیامرسانهای اجتماعی هستند که در
راستای ساماندهی این خدمتِ مهم و فراگیر، سند ساماندهی آن در جلسات
شورایعالی فضای مجازی مطرح و مصوب شده است.
بر اساس این مصوبه، هدف از تهیه سند مذکور، تعیین سیاست ها و اقدامات
لازم برای ساماندهی فعالیت پیام رسان های اجتماعی، با هدف فراگیری پیام
رسان های اجتماعی داخلی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی خارجی است.
طبق مصوبه مذکور، منظور از پیام رسان های اجتماعی، سامانه های کاربر
محور فراهم کننده بستر تعاملات اجتماعی برای برقراری ارتباطات فردی و گروهی
از طریق تبادل انواع محتواهای چند رسانه ای است. همچنین پیامرسان اجتماعی
داخلی، پیامرسانی است که بیش از 50 درصد سهام آن متعلق به شخص ایرانی
بوده و میزبانی آن صرفاً در داخل کشور انجام شده و امکان اعمال حاکمیت در
آن وجود داشته باشد.